Już w tym roku do polskich przedsiębiorców może trafić kilka miliardów złotych w formie bezzwrotnych dotacji. W następnych latach do firm płynąć będą kolejne miliardy. To fundusze strukturalne, czyli budżet na lata 2021-2027. Oprócz tego, ciągle liczymy na Krajowy Plan Odbudowy (KPO), fundusze państwowe (jak dotacja ZUS) i inne źródła.

Jak skutecznie pozyskać finansowanie i nie stracić szansy na realizację ważnych inwestycji? Jak nie popełniać kosztownych błędów? Postaram się pomóc Państwu w znalezieniu odpowiedzi na te pytania w serii artykułów dotyczących dotacji.

Przez ponad 20 lat mojej pracy przy funduszach unijnych i dofinansowaniach widziałem wiele wykorzystanych i wiele straconych szans. Dziś chcę się podzielić z Państwem wiedzą, która ważna jest zwłaszcza na starcie.

Z uwagi na sytuację zarówno w kraju jak i na świecie branża poligraficzna ma ostatnio szereg nowych wyzwań i problemów, z którymi trzeba się zmierzyć. Dotacje mogą stanowić olbrzymią pomoc w ich rozwiązaniu o ile, jak lekarstwo, zostaną właściwie dobrane i zaaplikowane.

Zapraszam do lektury pierwszego tekstu otwierającego cykl o dotacjach.

Najczęściej wybieranym typem dofinansowania w branży poligraficznej są dotacje na zakup maszyn. Kolejne popularne typy dotacji dotyczą rozwoju (produktu i/lub procesu), automatyzacji procesów, wejścia na nowe zagraniczne rynki czy zakupu oprogramowania.

Proces ubiegania się o dotację trwa bardzo długo względem biznesowych realiów funkcjonowania firm w tej branży. Bardzo częstym powodem negatywnej decyzji w sprawie dotacji jest zbyt późne zainteresowanie się tematem. Jeśli drukarnia weszła w etap rozpoczęcia inwestycji to najczęściej jest już za późno, żeby występować o dofinansowanie na takie działania.

A to dlatego, że przygotowanie całej dokumentacji aplikacyjnej może zająć od 2 do nawet 10 tygodni. Czas oceny takiego wniosku o dotację (czyli oczekiwanie na decyzję o przyznaniu dotacji) najczęściej trwa od 4 do 6 miesięcy. Tak więc rozpoczęcie działań związanych z pozyskaniem finansowania na 3 kwartały przed planowaną inwestycją to bezpieczne minimum.

Z uwagi na czas niezbędny do przygotowania, a następnie złożenia i rozpatrzenia wniosku o dotację najlepiej mieć na uwadze plany firmy na rok, dwa a nawet trzy lata naprzód. Dzięki temu właściciele drukarni będą mieli większe szanse na znalezienie optymalnego źródła finansowania planów rozwojowych.

Inwestycję możemy zacząć realizować najwcześniej dzień po złożeniu wniosku do dofinansowanie, jednak jest to związane z ryzykiem, bo nie mamy pewności czy otrzymamy dotację za pierwszym podejściem.

Pomimo że w zdecydowanej większości przypadków dotacje mają charakter bezzwrotny, to jednak prawie zawsze wymogiem jest posiadanie wkładu własnego.

Trzeba przy tym pamiętać o kilku zasadach:

- Większość dotacji wyklucza skorzystanie z najpopularniejszej formy finansowania jaką jest leasing, w której właścicielem środka trwałego jest bank. Wszystko, co kupujemy z dofinansowaniem, musi być własnością firmy oraz pozostać nią przez tzw. okres trwałości (3 lata dla firm z sektora MSP i 5 lat dla dużych przedsiębiorców).
- Dotacje pokrywają nawet do 70-85% całych wydatków planowanej inwestycji (w zależności od warunków danego konkursu oraz najczęściej, od lokalizacji inwestycji i wielkości przedsiębiorstwa).

Wnioskując o dotację trzeba więc wykazać, że firma posiada możliwość realizacji projektu, tzn. posiada odpowiedni wkład własny i jest w stanie zapewnić ciągłość realizacji inwestycji. Inwestycję można zabezpieczyć poprzez środki własne, kredyt lub pożyczkę od innego podmiotu. Właściwa ocena, kiedy powinniśmy rozpocząć projekt i ile czasu będziemy potrzebować, żeby zrealizować powziętą inwestycję, będzie kluczowa dla realizacji projektu w taki sposób, żeby nie stał się ryzykiem dla funkcjonowania firmy.

Procedury składania wniosków o dotacje precyzują:
- jakie podmioty mogą ubiegać o konkretne finansowanie;
- co może zostać pokryte z tych środków;
- cele, jakie ma realizować inwestycja;
- zobowiązania firmy po otrzymaniu dotacji w okresie trwałości.

Jak już wspomniałem, w poligrafii najczęściej dotowany jest zakup maszyn. Może on być związany z np. wprowadzaniem na rynek produktów o nowych cechach (innowacje powstałe w wyniku prac badawczo-rozwojowych) czy produktów z opracowanym nowym modelem wzorniczym. Inwestycja w sprzęt może być też podyktowana chęcią podniesienia efektywności energetycznej w przedsiębiorstwie.

Zasady ubiegania się o dotację są zawsze opisane w dokumentacji konkursowej. Zrozumienie tych wytycznych jest bardzo ważne, ponieważ występując o przyznanie dotacji, firma przyjmuje na siebie pewne zobowiązania.

Jeśli powodem przyznania firmie dotacji na zakup maszyn będzie wprowadzenie na rynek produktów o jakiś innowacyjnych czy specyficznych cechach, to w okresie trwałości maszyny te powinny służyć wyłącznie do tego celu. Naruszenie tej zasady może skutkować nawet koniecznością zwrotu kwoty całej dotacji wraz z odsetkami!

Katalog wydatków możliwych do sfinansowania z określonej dotacji może być szerszy (np. środki trwałe, prace budowlane, wartości niematerialne i prawne jak licencje na oprogramowanie etc.), ale trzeba pamiętać o spójności wszystkich wydatków dla osiągnięcia wskazanego we wniosku o dofinansowanie celu.

Właściwe połączenie potrzeb biznesowych firmy i jej możliwości oraz wymogów konkursu jest kluczowe, aby dotacja nie stała się dla właścicieli źródłem dodatkowych stresów.

19 stycznia został opublikowany harmonogram naborów wniosków dla największego ogólnokrajowego programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG).

Wnioski o dofinansowanie będzie można składać już od marca br.

Niedługo pojawi się też harmonogram dla programu dedykowanego Polsce Wschodniej oraz programy regionalne. Każde województwo posiada własny budżet ze środków unijnych i będzie publikowało taki harmonogram naborów, najprawdopodobniej w pierwszej połowie 2023 roku.

Informacje o konkretnych terminach i typach konkursów będziemy Państwu dostarczać w kolejnych wydaniach newslettera „Dochodowa Drukarnia”.

Wiele firm zajmujących się poligrafią otrzymało po jednej lub kilka bezzwrotnych dotacji.

Każda z nich ma obowiązek poinformowania na swojej stronie www o uzyskaniu dofinansowania (dodatkowo robi to też instytucja rozpatrująca wniosek), może być dla innych firm z branży źródłem inspiracji. Jeśli wpiszą Państwo w wyszukiwarkę hasła „drukarnia dofinansowanie” (lub podobne kombinacje), dotrą Państwo do informacji, które firmy z branży, na co i w jakiej wysokości otrzymały dotacje.

Oczywiście, to ćwiczenie ma jedynie pokazać Państwu różnorodność projektów, na jakie można pozyskać dofinansowanie. Poszukując źródła finansowania firmowych inwestycji, zawsze należy wychodzić od własnych potrzeb i planów biznesowych.

Byłem świadkiem wielu sytuacji, kiedy decyzje o rozpoczęciu konkretnych projektów inwestycyjnych podejmowane były pod wpływem możliwości otrzymania dotacji. Często taki krok okazywał się błędem i hamował rozwój przedsiębiorstwa lub nawet zagrażał jego funkcjonowaniu.

Przestrzegam przed takim działaniem i zachęcam do kontaktu, jeśli mieliby Państwo więcej pytań związanych z pozyskaniem środków z dotacji