Wyższy poziom: jak poprawić jakość fotografii architektury

Fernando Guerra, ambasador firmy Canon, wie to i owo o budynkach. Ukończył studia architektoniczne w swoim kraju, w Portugalii. Po studiach pracował przez kilka lat w pracowni architektonicznej w Makau. Wprawdzie lubił swoją pracę, ale nigdy nie zapomniał o młodzieńczej miłości do fotografii.

Zamiłowanie Fernanda do fotografowania budynków stało się takie wielkie, że – razem z bratem – zaczął fotografować architekturę na zlecenie czołowych czasopism, a także klientów indywidualnych. Liczne nagrody sprawiły, że nie wrócił już do poprzedniego życia.

Fernando dzieli się z nami spostrzeżeniami, wskazówkami i sztuczkami, których nauczył się przez lata.

Fotografia architektury nie ogranicza się tylko do imponujących biurowców i bogato zdobionych kościołów. Wprawdzie stanowią one wspaniały materiał na spektakularne zdjęcia, ale zdaniem Fernanda każdy budynek może być piękny – wystarczy tylko odpowiednio na niego spojrzeć.

„Nie skupiajcie się na znalezieniu właściwej lokalizacji” – radzi. „Niesamowite budynki możesz znaleźć w nieciekawych miejscach. Warto pomyśleć o tym, co sprawia, że konkretny budynek jest interesujący. Obiektem może być niemal wszystko – od podniszczonej stodoły i skromnego domu po wspaniałe muzeum lub katedrę. Uważam, że nie ma budynków, które byłby kiepskim obiektami. Trzeba tylko zaczekać na odpowiednie światło i właściwy moment”.

Fernando radzi, aby po znalezieniu budynku i zauroczeniu się nim dodać kolejne elementy do zdjęć. Jest to technika, której nauczył się od pracującego dla Magnum fotografa Alexa Webba – człowieka, który był dla niego jedną z największych inspiracji. Według Fernanda pomaga to wprowadzić do zdjęć dodatkowy wymiar.

„Jego fotografia mnie urzekła. Dodawał kolejne warstwy, aby wkomponowywać nowe elementy w ujęcie” – mówi Fernando o Webbie. „Na przykład można uwzględniać w różnych częściach kadru ludzi, psa czy mężczyznę z parasolem. Jego ujęcia obejmują kilka warstw, a widz możesz poczuć realizm sytuacji i zobaczyć kontekst.

Jako architekt staram się znaleźć idealne proporcje, idealny materiał oraz doskonałe kolory i wykończenie. Jako fotograf staram się wiernie oddać urok całości” – kontynuuje Fernando. „Nie szukam spójnej geometrii. Staram się ukazać budynek w atrakcyjnej formie. Właśnie na takim przekazie mi zależy”.

Wydawałoby się, że jedną z pierwszych zasad fotografowania architektury jest użycie statywu. Fernando ma inne zdanie.

„Lubię mieć swobodę ruchu, więc wolę nie używać statywu, choć wiele osób uważa, że jest to podstawowe narzędzi do fotografowania architektury” – omawia. „Wolę się poruszać i patrzeć na budynek z różnej perspektywy. Dlatego fotografuję z ręki. Gdy już dotrę na miejsce, jestem w ciągłym ruchu aż do zakończenia sesji.

Kolejną zaletą nieużywania statywu jest to, że można fotografować w zatłoczonym miejscu bez zwracania uwagi na siebie. Statyw mógłby zaintrygować ludzi. Zaczęliby się przyglądać naszym poczynaniom i zachowywać w nienaturalny sposób. W przypadku tego typu zdjęć doskonale sprawdzają się obracane ekrany dostępne w wielu aparatach firmy Canon. Pozwala fotografować pod różnym kątem. Niektóre osoby mogą się nawet nie zorientować, że robimy zdjęcia”.

Fernando uważa, że jest tylko jedna zasada, której należy przestrzegać w kontekście fotografii architektury.

„Linie pionowe muszą być proste, więc nie należy kierować aparatu ani w górę, ani w dół, chyba że używamy obiektywu z korekcją perspektywy” – wyjaśnia. „Perspektywę można poprawić w oprogramowaniu do edycji, ale uważam, że nie wygląda to najlepiej. Często wspomina się inne zasady, ale moim zdaniem trzeba je złamać, aby wypracować własny, wyróżniający się styl. Wystarczy zadbać o proste linie pionowe, a później można fotografować bez żadnych ograniczeń”.

Innym błędnym przekonaniem w opinii Fernanda jest to, że najlepsze światło do fotografii architektonicznej jest wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, podczas tzw. złotej godziny.

„Jeśli zamierzam fotografować budynek, ruszam wcześnie rano i zostaję na miejscu aż do wieczora. Przypomina to podejście stosowane przez fotoreporterów. Podążam za światłem wokół budynku. Różne aspekty konstrukcji prezentują się lepiej o różnych porach dnia. Można także obserwować, jak ludzie korzystają z budynku, i dodawać ten element codzienności. To jak fotografowanie „dnia z życia budynku”. Chcę uchwycić coś więcej niż tylko sam budynek.

Jeśli światło jest ostre, można poeksperymentować z cieniem. Ostatnio zrobiłem wspaniałe zdjęcia domu w południe. Słońce było wysoko na nieboskłonie. Światło przenikało przez świetliki w dachu i oświetlało całe wnętrze budynku. To był spektakularny widok. Gdy słońce znajduje się niżej na nieboskłonie, budynek może wyglądać źle z jednej strony, ale świetnie z drugiej. Trzeba się przemieszczać i sprawdzać sytuację. Nawet jeśli dzień jest pochmurny i mglisty, można zrobić interesujące zdjęcia dzięki łagodnemu światłu. Innym niewłaściwym założeniem jest to, że po zrobieniu zdjęcia budynku w jednym miejscu możemy zapomnieć o tym punkcie widzenia. Warto wrócić tam później i sprawdzić, jaki wpływ na wygląd budynku ma zmiana oświetlenia”.

Na początek przygody z tym rodzajem fotografii Fernando zaleca obiektywy, które zapewniają dobrą równowagę między względnie szerokim polem widzenia a niewielkimi zniekształceniami obrazu. „Uwielbiam obiektywy Canon RF 35mm F1.8 Macro IS STM i Canon RF 50mm F1.8 STM” – mówi z entuzjazmem. „Są małe i dyskretne, dzięki czemu można fotografować, nie rzucając się w oczy. Jakość jest bardzo dobra, a cena – stosunkowo niska. Używam także obiektywu Canon EF 24-240mm F4-6.3 IS USM z uwagi na jego uniwersalność. Nie akceptuję żadnych zniekształceń na moich zdjęciach architektury, ale dzięki funkcji korekty w aparatach z serii EOS R ten model nie powoduje zniekształceń”.

Kolejnym ważnym obiektywem, który szczególnie nadaje się do fotografowania architektury, jest model Canon RF 16mm F2.8 STM. Ten stałoogniskowy obiektyw o ogniskowej 16 mm jest nie tylko wyjątkowo przystępny cenowo, ale także bardzo szerokokątny, dzięki czemu można uwzględnić w kadrze większą część ujęcia, np. cały most. Miłośnicy architektury pokochają także interesujące efekty w kontekście linii i kątów zapewniane przez ten obiektyw.

Fernando zaleca, aby po wybraniu aparatu i obiektywu oraz opanowaniu podstaw tego gatunku, kontynuować eksperymentowanie z fotografią architektury, choćby w odniesieniu do kąta pracy czy filtrów zakładanych na obiektyw.

„Filtr szary doskonale nadaje się do obsługi długich ekspozycji, nawet w jasnym świetle” – wyjaśnia Fernando. „W przypadku fotografowania architektury w ruchliwym miejscu długi czas ekspozycji spowoduje, że poruszający się ludzie i ruch uliczny znikną z ujęcia. Kołowy filtr polaryzacyjny skutecznie usuwa odbicia w szklanych oknach. Doskonale sprawdza się w przypadku budynków z połyskującym wykończeniem. Musiałem sfotografować betonowy, pomalowany na czerwono budynek, który był bardzo połyskliwy. Obróciłem kołowy polaryzator, a cały połysk zniknął, co uwydatniło kolor budynku”.

Dla Fernanda fotografowanie architektury to coś więcej niż tylko praca – to powołanie. Inspiracją są tutaj zarówno ludzie, jak i budynki.

„Fotografuję architekturę zarobkowo, ale uważam, że najbardziej interesującym elementem są osoby, które znajdują się w budynkach lub z nich korzystają” – podsumowuje. „Dla mnie fotografia architektury polega na rejestrowaniu życia”.

Chcesz zacząć swoją przygodę?

Autor: Matthew Richards