Imponujące krajobrazy mogą zapierać dech w piersi. Jednak czasami obraz uchwycony przez aparat nie oddaje tego, co widzi ludzkie oko. Istnieją dwie główne przyczyny takiego stanu rzeczy. Po pierwsze, w przypadku człowieka kąt widzenia w poziomie wynosi około 210°. Standardowy obiektyw zmiennoogniskowy zapewnia jednak kąt widzenia wynoszący maksymalnie 75°. Po drugie, krajobraz widziany ludzkimi oczami jest trójwymiarowy, podczas gdy obraz fotograficzny ma tylko dwu wymiary.
Na szczęście dzięki odpowiedniemu obiektywowi i prawidłowej technice fotograficznej można łatwo wyeliminować oba te problemy. Canon oferuje szereg niskobudżetowych obiektywów stało- i zmiennoogniskowych, które cechują się doskonałymi parametrami pracy i wysoką jakością obrazu. Przeanalizujmy sprawę, zaczynając od tego, jak aparat wpływa na dobór obiektywu.
Najlepsze podstawowe obiektywy do fotografii krajobrazu
Matryca APS-C a matryca pełnoklatkowa w kontekście fotografii krajobrazu
Aparat używany do fotografowania krajobrazów będzie miał wpływ na dobór obiektywu, więc najpierw przyjrzyjmy się różnicom pomiędzy aparatami pełnoklatkowymi i aparatami z matrycą APS-C w kontekście fotografii krajobrazu. W przypadku każdej liczby megapikseli aparaty z matrycą pełnoklatkową mają większe „komórki światłoczułe”, które odpowiadają pojedynczym pikselom. Aparaty pełnoklatkowe, takie jak Canon EOS R6 Mark II, cechują się większym zakresem dynamiki, dzięki czemu można zachować więcej szczegółów w jasnych i ciemnych partiach obrazu. Kolejną zaletą jest mniejsza ilość szumów obrazu oraz jego większa szczegółowość, gdy trzeba podnieść czułość ISO w warunkach słabego oświetlenia.
Aparaty z matrycą APS-C, takie jak Canon EOS R10 i EOS R7 mają współczynnik kadrowania równy 1,6x, który w przypadku porównania dowolnej „efektywnej” i rzeczywistej ogniskowej skutkuje większą głębią ostrości. Może to być przydatne, jeśli chcemy zachować jednakową ostrość obszarów pierwszego planu i elementów tła na zdjęciach krajobrazu. Dobrym sposobem na zwiększenie głębi ostrości w przypadku dowolnego aparatu jest ustawienie ostrości na punkt znajdujący się mniej więcej w jednej trzeciej odległości między aparatem a krańcem obszaru ujętego w kadrze. Aplikacja Canon Photo Companion zawiera kalkulator głębi ostrości i odległości hiperfokalnej. Ułatwia on dbanie o odpowiednie wyostrzenia obrazu w kadrze.
Jaki typ obiektywu jest najlepszy do zdjęć krajobrazów?
W przypadku klasycznych zdjęć rozległych krajobrazów, które obejmują szeroką panoramę, imponujące niebo i odbicie scenerii w tafli jeziora, potrzebny jest obiektyw szerokokątny, który pozwoli uwzględnić w kadrze większy obszar i nadać ujęciu interesujący, spektakularny wygląd.
Obiektywy szerokokątne nie są jednak jedynym dobrym rozwiązaniem do fotografowania krajobrazów. Czasami warto uwzględnić w kadrze mniejszy obszar. Standardowy obiektyw zmiennoogniskowy, np. Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM, może być wystarczający podczas fotografowania aparatem pełnoklatkowym, takim jak Canon EOS R6 Mark II. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku używania obiektywu Canon RF-S 18-45mm F4.5-6.3 IS STM w korpusie z matrycą APS-C, np. Canon EOS R7. Wybranie najmniejszej ogniskowej w tym uniwersalnym zakresie zoomu nadal pozwoli ująć w kadrze spory obszar terenu.
Wybór pomiędzy obiektywem zmienno- lub stałoogniskowym w kontekście fotografii krajobrazu może być trudny. Oba rozwiązania mają wiele zalet. Podczas fotografowania krajobrazów wiele elementów – od murów, ogrodzeń i żywopłotów po klify, rzeki i jeziora – może blokować pole widzenia, a trudny teren może uniemożliwić przemieszczanie się. W takiej sytuacji możliwość użycia pierścienia zmiany ogniskowej w celu usunięcia przeszkód z kadru jest bezcenna.
Jednak dylematu „obiektyw zmienno- czy stałoogniskowy” – podobnie jak większości innych spornych kwestii – nie da się w prosty sposób rozstrzygnąć. Wielu profesjonalnych fotografów krajobrazów woli robić zdjęcia przy użyciu obiektywów stałoogniskowych. Stała ogniskowa może ułatwić skupienie się na kompozycji – zmusza do przemieszczania się w celu znalezienia idealnego miejsca, w którym elementy pierwszego planu, środka i tła tworzą odpowiednią całość. Częste zmienianie pozycji pozwala odkrywać nowe obiekty fotograficzne i różne sposoby ich uwieczniania.
Gdy wybieramy obiektyw do zdjęć krajobrazu, ważnymi kwestiami są rozmiar i waga. Lekki obiektyw przynosi spore korzyści. Wszystkie kompaktowe obiektywy ultraszerokokątne przedstawione w tym poradniku cechują się imponująco małym rozmiarem i niską wagą. Możesz wybrać się na całodzienną sesję fotografowania krajobrazów z jednym aparatem i jednym obiektywem (lub dwoma obiektywami) w małej torbie, aby nie dźwigać zbędnego balastu.
Kolejną rzeczą, dzięki której można ograniczyć wagę zestawu sprzętowego, jest możliwość pozbycia się statywu, który wiele osób postrzega jako niezbędny element w konwencjonalnej fotografii krajobrazu. Większość naszych obiektywów ma bardzo wydajny optyczny stabilizator obrazu, którego możliwości są jeszcze większe, gdy współpracuje z mechanizmem IBIS dostępnym w takich aparatach jak Canon EOS R6 Mark II i EOS R7. Dzięki temu można robić zdjęcia z ręki nawet podczas tzw. niebieskiej godziny bez ryzyka rozmycia obrazu.
Najlepszy obiektyw dla osób zaczynających przygodę z fotografią krajobrazu: Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM
Uniwersalny model, taki jak Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM, pozwala ukazać cały urok krajobrazów – od epickich widoków po drobne szczegóły. Cechuje się dość szerokim kątem widzenia w przypadku najmniejszej ogniskowej. Przy standardowej ogniskowej (około 35–50 mm) uzyskuje się bardzo naturalną perspektywę, która dobrze oddaje wrażenie przestrzeni, odległości i relacji między pierwszym planem a tłem. Dłuższa ogniskowa (zakres teleobiektyw) powoduje zacieśnienie perspektywy. W efekcie wydaje się, że obszary pierwszego planu i tła znajdują się bliżej siebie. Jest to przeciwieństwo efektu, który uzyskujemy w przypadku obiektywu szerokokątnego. Może to stanowić ciekawą, kreatywną alternatywę w fotografii krajobrazu.
Najlepsze szerokokątne obiektywy podstawowej klasy do fotografii krajobrazu: Canon RF 16mm F2.8 STM, Canon RF-S 10-18mm F4.5-6.3 IS STM
Ultraszerokokątny obiektyw Canon RF 16mm F2.8 STM zapewnia zupełnie inne spojrzenie na krajobraz. Fotografowanie z ogniskową 16 mm zwiększa kąt widzenia z 84° do ponad 108°, a to ogromna zmiana.
Szeroki kąt widzenia zapewnia znakomite rezultaty w przypadku fotografii krajobrazu, a funkcja korekcji w aparacie eliminuje zniekształcenia obrazu. Przy użyciu z aparatem Canon EOS R10 z matrycą APS-C zapewnia ogniskową na poziomie 25,6 mm, ale Canon RF-S 10-18mm F4.5-6.3 IS STM ma jeszcze bardziej „efektywny” zakres zoomu: 16–29 mm w przeliczeniu na format pełnoklatkowy. Jest to również jeden z najlepszych obiektywów do vlogowania firmy Canon, który umożliwia nagrywanie głosu podczas rejestrowania dużego tła, który chcemy zmieścić w kadrze. Idealnie nadaje się do vlogów krajoznawczych i podróżniczych.
Dzięki wysuwanej konstrukcji Canon RF-S 10-18mm F4.5-6.3 IS STM to mały i lekki ultraszerokokątny obiektyw zmiennoogniskowy, który waży zaledwie 150 g. Dla fotografów krajobrazowych korzystających z matrycy APS-C i pracujących z aparatami w systemie EOS R jest to doskonały dodatek do podstawowego obiektywu RF-S 18-45mm F4.5-6.3 IS STM, gdyż umożliwia płynne powiększanie przy zachowaniu szerokiego kąta widzenia.
Dodatkowe funkcje obiektywu Canon RF-S 10-18mm F4.5-6.3 IS STM to m.in. 4-stopniowy optyczny stabilizator obrazu, który współpracuje z dowolnym aparatem Canon EOS R (można go również używać w trybie crop APS-C z korpusem pełnoklatkowym). Po zamontowaniu tego obiektywu w aparatach takich jak Canon EOS R7 z mechanizmem IBIS skuteczność wzrasta do 6 stopni, umożliwiając fotografowanie z ręki w niemal zupełnej ciemności. Można również przełączyć się w tryb ręcznej regulacji ostrości i wykonywać ekstremalne zbliżenia w trybie makro przy maksymalnym powiększeniu 0,5x. Ten tryb idealnie nadaje się do ukazania drobnych szczegółów, takich jak pojedynczy kwiat na tle rozległego krajobrazu.
Obiektywy szerokokątne mogą rejestrować rozległe krajobrazy, ale wyolbrzymiają efekt perspektywy – wszystko poza obszarami na pierwszym planie gwałtownie się oddala. Aby nadać obrazowi panoramicznemu trójwymiarowy charakter, często warto wybrać interesujące obiekty na pierwszym planie, które poprowadzą wzrok widza w dalszą część kadru. Ustawienie przysłony na wartość od f/11 do f/16 zwiększy głębię ostrości, dzięki czemu można zachować ostrość wszystkich obiektów – od bliskich obiektów na pierwszym planie po odległy horyzont.
Najbardziej wszechstronny szerokokątny obiektyw zmiennoogniskowy do zdjęć krajobrazu: Canon RF 15-30mm F4.5-6.3 IS STM
Szerokokątny obiektyw zmiennoogniskowy, taki jak Canon RF 15-30mm F4.5-6.3 IS STM, jest bardzo uniwersalnym rozwiązaniem w przypadku pełnoklatkowego aparatu bezlusterkowego. W przeciwieństwie do wielu szerokokątnych obiektywów zmiennoogniskowych ten model jest zaskakująco mały i lekki. Waży zaledwie 390 g i obsługuje bardzo użyteczny zakres ogniskowej w kontekście fotografii krajobrazu. Cechuje się niezwykle szerokim kątem widzenia, a poza tym umożliwia robienie zdjęć makrofotograficznych (0,52x). Z kolei stabilizator obrazu o skuteczności 5,5 stopnia pozwala robić ostre zdjęcia z ręki nawet w słabym świetle.
W przypadku lustrzanek z matrycą APS-C obiektyw Canon EF-S 10-22mm f/3.5-4.5 USM stanowi równie dobry wybór. Osoby zaczynające przygodę z aparatami bezlusterkowymi, mogą używać tego obiektywu w takich aparatach jak Canon EOS R10, stosując adapter mocowania Canon EF-EOS R.
Obiektywy stałoogniskowe do kreatywnej fotografii krajobrazu: Canon RF 24mm F1.8 MACRO IS STM i Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM
Obiektyw Canon RF 24mm F1.8 MACRO IS STM łączy użyteczny kąt widzenia z szybką przysłoną f/1,8. Dzięki temu można używać krótkiego czasu naświetlania nawet przy słabym oświetleniu, gdy chcemy, aby na zdjęciach nie było widać wywoływanego przez wiatr ruchu liści i innych elementów krajobrazu.
Jasna przysłona w połączeniu z bardzo małą minimalną odległością ogniskowania umożliwia fotografowanie z niewielką głębią ostrości. Może to być doskonałe rozwiązanie do fotografowania małych obiektów w otoczeniu krajobrazu i izolowania ich na rozmytym tle, przy zachowaniu pięknych kolorów całego ujęcia.
Model Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM obsługuje nieco bardziej umiarkowany kąt widzenia, ale ma te same zalety. Zapewnia całkowicie naturalną perspektywę podczas fotografowania krajobrazów. Szczególnie dobrze sprawdza się w przypadku zdjęć zbliżeniowych robionych aparatem trzymanym w dłoni – można wtedy wykorzystać zalety wynoszącego 0,5x współczynnika powiększenia makroobiektywu. Jasna przysłona (f/1,8) zapewnia małą dużą głębię ostrości, co umożliwia skuteczne rozmywanie tła.
Piękny, spektakularny krajobraz daje fotografom spore pole do popisu. Odpowiednie aparaty i obiektywy firmy Canon pozwolą uchwycić całą jego krasę.
Autor: Matthew Richards