Uchwycenie ruchu dzięki długiej ekspozycji: wskazówki zwycięzcy konkursu Redline Challenge

Piotr Skrzypiec – przewodnik po atrakcjach turystycznych za dnia, fotograf smug światła w nocy – wykorzystuje swoją wiedzę o pięknych miejscach oraz techniki fotografowania z długą ekspozycją, aby tworzyć zachwycające zdjęcia krajobrazowe w Słowenii i innych miejscach. Nic dziwnego, że został laureatem pierwszej edycji konkursu „Redline Challenge” firmy Canon.

Konkurs fotograficzny stanowił wyzwanie dla umiejętności fotografów amatorów, a tematem było „światło w ciemności”. Jury wybrało do finału trzy zdjęcia zrobione przez Piotra, z których klimatyczne ujęcie wiaduktu spowitego mgłą zdobyło główną nagrodę.

Piotr zastosował dłuższą ekspozycję, aby zmienić ostre reflektory poruszających się samochodów w wijące się smugi kolorów. Długa ekspozycja odnosi się do fotografowania z długim czasem naświetlania, który może obejmować od kilku sekund do kilku godzin i skutkować rozmyciem poruszających się obiektów. Technika ta nie wymaga specjalistycznego aparatu ani obiektywu, a efekty mogą być niesamowite. Długa ekspozycja nie tylko powoduje rozmywanie ruchu, ale także zwiększanie ilości światła wpadającego do aparatu, co z kolei pozwala zmniejszyć czułość ISO, a tym samym poprawić jakość obrazu.

Piotr ponownie odwiedza lokalizacje, w których zrobił pozostałe zdjęcia, i udziela wskazówek dotyczących robienia podobnych zdjęć ze smugami światła.

Zmierzch to o wiele lepszy czas na robienie zdjęć ze smugami światła niż noc, ponieważ niebo jest ciemne, ale nadal jest na nim wystarczająco dużo kolorów, aby zdjęcie było interesujące. Jeśli zdjęcie jest czarne i nie ma żadnych cech charakterystycznych, może być nieatrakcyjne. Warto zacząć fotografowanie, gdy jest jeszcze wystarczająco dużo światła, aby dało zarejestrować budynki, wzgórza i inne elementy scenerii. „Najlepsze jest ostatnie 20 minut przed zaczernieniem się nieba” – mówi Piotr. „Później cienie będą zbyt ciemne, a światła zbyt jasne, aby stworzyć zrównoważone ujęcie”.

Rzecz wydaje się oczywista, ale i tak trzeba o niej wspomnieć: warto upewnić się, że wybrana droga jest widoczna podczas wybranej pory roku. W zimie sceneria może wyglądać obiecująco, ale latem może okazać się, że liście drzew blokują widok.

„Zawsze warto znaleźć wyżej położone miejsce, z którego można fotografować i wyraźnie widzieć drogę” – podpowiada Piotr. „Kilka lat temu wróciłem do tej lokalizacji w środku lata. Wprawdzie dzięki smugom udało się ukazać nocą tę tworzącą kształt serca drogę, ale winnica bardzo to utrudniła. Od tego czasu wprowadzono wiele usprawnień. Jest nowa platforma dla fotografów, na której zmieści co najmniej 10 statywów. Ponadto wycięto znajdujące się na pierwszym planie krzewy winnicy, dzięki czemu piękny kształt drogi jest bardziej widoczny”.

Wprawdzie zdjęcia będą robione przed zapadnięciem mroku, ale warto ustawić wszystko w ciągu dnia, aby później mieć dużo czasu na skadrowanie ujęcia. „Jeśli chcesz zrobić dobre zdjęcie, musisz pomyśleć o tle i pierwszym planie oraz o tym, jak wypełnisz te obszary” – radzi Piotr.

„Warto również potraktować uliczne smugi światła jako linie prowadzące wzrok od pierwszego planu do tła. Najlepszym rozwiązaniem jest znalezienie drogi w kształcie litery S, przebiegającej przez scenerię, np. w kierunku kościoła, góry lub innego oczywistego punktu”.

Aby mieć pewność, że nieruchome części obrazu pozostaną wyostrzone na zdjęciu, należy unieruchomić aparat na statywie i unikać dotykania go podczas ekspozycji. „Stosuję 2-sekundowy samowyzwalacz migawki aparatu” – mówi Piotr. „Sprawdzam kompozycję, naciskam przycisk i dwie sekundy później rozpoczyna się ekspozycja”.

Funkcja samowyzwalacza jest dostępna w serii aparatów bezlusterkowych i lustrzanek cyfrowych firmy Canon. W przypadku fotografowania lustrzankami cyfrowymi z tą funkcją Piotr korzysta również z funkcji blokady lustra podniesionego. Po uaktywnieniu funkcja blokuje lustro i opóźnia rozpoczęcie ekspozycji, co zmniejsza ryzyko wystąpienia drgań wewnątrz aparatu, które skutkują rozmyciem obrazu. „W aparacie bezlusterkowym problem ten nie występuje, ponieważ nie ma w nim lustra” – mówi Piotr.

Możliwość kontrolowania długości ekspozycji jest bardzo ważna. Wszystkie aparaty EOS – od Canon EOS 4000D do Canon EOS 5D Mark IV – umożliwiają ustawienie czasu ekspozycji na maks. 30 sekund. Tryb preselekcji czasu (Tv) umożliwia ustawienie precyzyjnego czasu ekspozycji (czasu naświetlania), z automatyczną regulacją przysłony przez aparat. Następnie w zależności od scenerii można ustawić czułość ISO.

Fotografowanie w trybie ręcznym (M) umożliwia regulację przysłony w celu uzyskania optymalnego poziomu ostrości. Aby lepiej dostosować ustawienia, gama pełnoklatkowych aparatów bezlusterkowych firmy Canon, takich jak Canon EOS RP, ma również tryb Fv (Flexible Value). Jest to tryb w pełni automatyczny, który umożliwia regulację czasu naświetlania, przysłony i/lub czułości ISO w dowolnym momencie.

W przypadku ekspozycji dłuższej niż 30 sekund należy skorzystać z trybu Bulb. Niektóre aparaty EOS mają opcję „B” na pokrętle wyboru trybów. W innych modelach należy wybrać tryb ręczny i przejść poza ustawienie 30 sekund.

Ukazanie świateł samochodowych jako długich smug światła wymaga, rzecz jasna, zastosowania długiej ekspozycji, ale czas trwania nie jest stały. Piotr wyjaśnia: „Wszystko zależy od rodzaju drogi i natężenia ruchu. Zazwyczaj na autostradzie nie jest potrzebna ekspozycja o długości 30 sekund, ponieważ jest wiele samochodów i smug światła. W mniej uczęszczanych miejscach nie obejdzie się jednak bez bardzo długiej ekspozycji.

Zawsze staram się użyć przysłony f/8 lub f/11. Zazwyczaj użycie otworu przysłony większego niż w przypadku wartości f/8 nie jest dobrym pomysłem, ponieważ część ujęcia może być nieostra. Jeśli musisz zwiększyć czułość do poziomu ISO 800, zrób to. Jeśli obraz jest nieco niewyraźny, można to skorygować podczas edycji zdjęcia. W przypadku najnowszych aparatów, takich jak Canon EOS R5, który otrzymałem jako nagrodę, czułość ISO 800 to nic nadzwyczajnego. Nie widzę żadnych szumów na zdjęciu w przypadku takiego ustawienia”. Zakres czułości ISO aparatu EOS R5 wynosi od ISO 100 do ISO 51200, więc wartość ISO 800 jest względnie niska, co przekłada się na doskonałą jakość obrazu rejestrowanego przy słabym oświetleniu.

Do robienia profesjonalnie wyglądających zdjęć smug światła nie trzeba używać profesjonalnych obiektywów z serii L. Niewielki, lekki obiektyw, taki jak Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM lub RF 35mm F1.8 Macro IS STM, jest łatwiejszy w przenoszeniu, a zapewnia wyraźne i szczegółowe zdjęcia.

„Zazwyczaj w celu uzyskania ostrego obrazu stosuje się niewielki otwór przysłony, więc nie trzeba używać obiektywu z jasną przysłoną maksymalną, takiego jak f/1,8 lub f/2,8” – mówi Piotr. „Zawsze używam obiektywów zmiennoogniskowych, ponieważ dają większe możliwości, jeśli chodzi o kadrowanie, ale wybór obiektywu nie jest tak ważny, jak inne aspekty, np. użycie statywu i natężenie ruchu. Zdjęcie po prostu musi być ostre. To wszystko”.

I to by było na tyle. Fotografowanie smug światła to doskonały sposób na to, aby nauczyć się kontrolować ekspozycję i używać fotografii do rejestrowania obiektów, które nie są widoczne gołym okiem. Nie trzeba też używać zaawansowanego sprzętu fotograficznego, a efekty mogą być imponujące. Piotr może to potwierdzić.

Odwiedź centrum konkursu Redline Challenge, aby zobaczyć prace zakwalifikowane do finału oraz uzyskać więcej wskazówek i porad od zawodowców.

Autor: Marcus Hawkins