Wskazówki dotyczące makrofotografii

Robione z bliska zdjęcia dowolnych obiektów – od owadów po kwiaty, żywność i przedmioty dostępne w domu – mogą ukazać zadziwiającą ilość szczegółów. Odpowiedni aparat i obiektyw oraz właściwe ustawienia pozwolą Ci ujawnić szczegóły, które są niewidoczne gołym okiem. Zazwyczaj makroobiektyw zapewnia powiększenie od 0,5x do 1,0x przy minimalnej odległości ogniskowania. Może nie brzmi to szczególnie imponująco, ale powiększenie 1,0x odwzorowuje małe obiekty w pełnym rozmiarze na matrycy światłoczułej aparatu. Następnie zostaną one znacznie powiększone na ekranie lub w druku, co nada fotografiom zupełnie nowy wymiar.

Tematem makrofotografii może być wszystko, ponieważ pozwala ona odkryć ukryty świat i spojrzeć na codzienne rzeczy inaczej. Fotografowanie z bardzo małej odległości może być świetną zabawą, ale nie jest pozbawione wyzwań technicznych. Czytaj dalej, aby poznać porady ekspertów dotyczące tworzenia spektakularnych zdjęć zbliżeniowych, a także najlepszy zestaw Canon do makrofotografii, nawet jeśli masz ograniczony budżet.

• Techniki dotyczące makrofotografii
• Wspaniałe obiekty makro
• Oświetlenie do makrofotografii
• Głębia ostrości
• Efektywna kompozycja
• Najlepsze aparaty do makrofotografii
• Najlepsze obiektywy do zdjęć zbliżeniowych
• Najlepsze ustawienia do makrofotografii
• Końcowe poprawki

W przypadku fotografowania z bliska regulacja ostrości może sprawiać trudność i wymagać bardzo dużej precyzji ze względu na niewielką głębię ostrości. Aplikacja Canon Photo Companion zawiera przydatne narzędzie, które oblicza najbliższy i najdalszy punkt ostrości, głębię ostrości i odległość hiperfokalną na podstawie informacji o aparacie i jego ustawieniach.

W przypadku zdjęć martwej natury, takich jak makrofotografia żywności, warto umieścić aparat na statywie lub innej podstawie, aby zadbać o jego stabilność oraz zapobiec jego drganiom i rozmyciom obrazu. Aby całkowicie unieruchomić obiekty na obrazie, użyj dwusekundowego samowyzwalacza lub pilota zdalnego sterowania, dzięki któremu nie trzeba dotykać aparatu podczas fotografowania.

Nawet w przypadku korzystania ze statywu dotknięcie aparatu bezpośrednio przed ekspozycją może spowodować drgania. Z kolei w lustrzankach cyfrowych podobny efekt może wywołać uniesienie lustra. Dobrym połączeniem ustawień dostępnych w większości lustrzanek cyfrowych Canon jest użycie dwusekundowego opóźnienia samowyzwalacza i blokady lustra podniesionego. Lustro zostanie uniesione dwie sekundy przed zrobieniem zdjęcia, co zapewni wystarczająco dużo czasu na wyeliminowanie wibracji. W takich sytuacjach przydatna jest również aplikacja Canon Camera Connect, która umożliwia sterowanie aparatem z poziomu telefonu.

Gdy aparat jest unieruchomiony, autofokus może skutecznie działać w przypadku użycia jednopunktowego AF i ustawienia punktu ostrości w miejscu, które ma być najbardziej wyostrzone. Ręczna regulacja ostrości może działać jeszcze lepiej. Aparaty EOS M i wszystkie aparaty bezlusterkowe z systemu EOS R firmy Canon mają opcję uwydatniania wyostrzonych krawędzi (obiektyw musi działać w trybie MF). Po włączeniu tej funkcji wyostrzone obszary będą wskazywane w wizjerze lub na tylnym ekranie, co umożliwi precyzyjne wyregulowanie ostrości. Można również korzystać z powiększonego podglądu wybranego obszaru, aby zoptymalizować proces ręcznej regulacji ostrości. Tę samą technikę można zastosować na tylnym ekranie lustrzanek cyfrowych Canon po włączeniu trybu Live View.

Aby uzyskać efektywną makrofotografię, trzeba myśleć w małej skali. Owady ogrodowe, pająki i pszczoły są świetnymi obiektami, a natura ma wiele do zaoferowania przez cały rok. Od pączkujących kwiatów wiosną, przez pszczoły i motyle latem, złote liście i grzyby jesienią, po płatki śniegu i mróz zimą – zawsze jest co fotografować.

W domu kreatywnością można się wykazać w makrofotografii kulinarnej lub wykonując ekstremalne zbliżenia obiektów, takich jak kolorowe ołówki, które są bogate w drobne szczegóły. Więcej inspiracji na temat obiektów i sposobu ich fotografowania można znaleźć w filmie Iana Wade'a na temat jesiennej makrofotografii.

Aby wydobyć szczegóły, spróbuj poeksperymentować z różnymi źródłami światła – od naturalnego oświetlenia otoczenia i światła odbijanego od białego arkusza po światło generowane przez diodowy panel oświetlenia fotograficznego lub lampę błyskową Speedlite.

Oświetlenie o dość niskiej intensywności zasadniczo nie stanowi to problemu, jeśli do makrofotografii obejmującej kwiaty oraz do zdjęć zbliżeniowych jedzenia i martwej natury używamy statywu, jednak słabe oświetlenie może spowodować, że zdjęcia będą wyglądały niezbyt atrakcyjnie. W przypadku zdjęć w pomieszczeniach można doświetlić ujęcie lampą biurkową lub użyć wpadającego przez okno światła dziennego. Dobrym rozwiązaniem są także fotograficzne lampy diodowe, a także diodowe lampy do makrofotografii.

Bardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest użycie flesza lub lampy Speedlite. Poprawiają one oświetlenie, a ponadto dzięki krótkiemu błyskowi pozwalają unieruchomić obiekt na zdjęciu. Zgodna z większością makroobiektywów marki Canon lampa błyskowa Canon Macro Ring Lite MR-14EX II zapewnia doskonałą kontrolę nad zdjęciami zbliżeniowymi oraz efekt bezcieniowego oświetlenia w przypadku makrofotografii. Można też rzucić jasne światło na obiekt pod kątem. Spowoduje to powstanie głębokich cieni i zapewni trójwymiarowy wygląd.

Nawet przy najdokładniejszej regulacji ostrości i bardzo małym otworze przysłony czasami nadal nie można uzyskać odpowiednio dużego zakresu ostrości. Jest to spowodowane bardzo małą głębią ostrości podczas fotografowania z bliska. Niektóre aparaty firmy Canon, w tym modele Canon EOS R8 i EOS R6 Mark II, udostępniają tryb sekwencji nastaw ostrości. Jest to doskonałe rozwiązanie w przypadku makrofotografii, ponieważ pozwala zarejestrować serię zdjęć z automatycznym przesuwaniem punktu ostrości na poszczególnych klatkach. Taką serię można scalić w jeden obraz na etapie edycji, uzyskując w ten sposób znacznie większą głębię ostrości.

W makrofotografii można wykorzystać typową małą głębię ostrości. Obszary znajdujące się więcej niż kilka centymetrów przed lub za płaszczyzną ostrości staną się bardzo rozmyte na zdjęciu. Dlatego trzeba myśleć zarówno o tle, jak i o fotografowanym obiekcie.

Elementy o dość jednolitym kolorze i poziomie jasności tworzą nierozpraszające uwagi tło, które pomaga uwydatnić główny obiekt i wyróżnić go na zdjęciu. Tło z bardziej zróżnicowanymi kolorami i odcieniami również może się sprawdzić. Zawsze należy wziąć pod uwagę kolory głównego obiektu i jego otoczenie oraz to, jak dobrze ze sobą współgrają, aby zadbać o wygląd obrazu.

Zasada trójpodziału to klasyczne narzędzie kompozycji. Kadr można podzielić równo rozmieszczonymi liniami siatki – dwiema w poziomie i dwiema w pionie. Można je dodać w aparacie. Teraz spróbuj umieścić główny obszar zainteresowania w punkcie, w którym przecinają się dwie linie. Może to stworzyć maksymalny efekt wizualny na obrazie. Można też złamać zasady i umieścić główny obiekt na środku kadru. Sprawdza się to w przypadku symetrycznych obiektów, które same w sobie są świetnymi obiektami makro.

W przypadku kwiatów, liści i innych obiektów, które są nieco większe, dobrą wskazówką kompozycyjną jest przybliżenie bardzo małego obszaru obiektu i zarejestrowanie wąskiego ujęcia z widocznymi szczegółami.

Do fotografii zbliżeniowej nie są potrzebne drogie aparaty i obiektywy. Najlepszym aparatem do makrofotografii jest aparat, który masz pod ręką. Wiele podstawowych aparatów automatycznych ma tryb makrofotografii, który umożliwia ustawianie ostrości już z odległości 1 cm. Natomiast kompaktowy aparat Canon PowerShot G7 X Mark III ma bardziej zaawansowany tryb makro.

Aparaty EOS z wymiennymi obiektywami zapewniają większą elastyczność podczas fotografowania z bliska, ponieważ można dobrać odpowiedni model do konkretnego zadania. Aparaty Canon EOS R50 i EOS R10 mają również odchylany ekran dotykowy, co ułatwia fotografowanie z kreatywnej perspektywy. Wystarczy dotknąć na ekranie punktu, który ma wyostrzyć autofokus. Obsługują one też funkcję powiększonego podglądu i funkcję wzmocnienia krawędzi, co umożliwia niezwykle precyzyjną ręczną regulację ostrości. Kolejną zaletą aparatów z matrycą APS-C w porównaniu z pełnoklatkowymi korpusami jest to, że współczynnik kadrowania skutecznie zwiększa maksymalne powiększenie obiektywu makro 1,0x do 1,6x.

W przypadku entuzjastów makrofotografii, którym zależy na bardziej kreatywnej pracy, doskonałym rozwiązaniem będą aparaty pełnoklatkowe firmy Canon. Na przykład duża liczba MP pełnoklatkowych matryc w aparatach EOS R8 i EOS R6 Mark II umożliwia rejestrowanie wysokiej jakości obrazu w warunkach słabego oświetlenia, co przekłada się na pozbawione szumów zdjęcia nawet w przypadku użycia wysokiej czułości ISO. Podobnie jak aparaty EOS R50 i EOS R10 oba modele wyposażono w funkcję sekwencji nastaw ostrości, która jest szczególnie przydatna w makrofotografii.

Wiele obiektywów dostarczanych z aparatami Canon EOS cechuje się bardzo małą minimalną odległością ogniskowania (MFD). Obejmuje to obiektyw Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM do aparatów z systemu EOS R – MFD wynosi zaledwie 13 cm.

Wśród doskonałych obiektywów znajdują się modele Canon RF 35mm F1.8 MACRO IS STM i RF 85mm F2 MACRO IS STM. Zapewniają one maksymalne powiększenie 0,5x i mają hybrydowe stabilizatory obrazu. Stabilizatory korygują przesunięcie zarówno w płaszczyźnie pionowej, jak i poziomej, a ponadto niwelują efekty wibracji. W porównaniu ze zwykłymi stabilizatorami obrazu – hybrydowe stabilizatory obrazu firmy Canon są dużo bardziej skuteczne podczas fotografowania z bardzo małej odległości aparatem trzymanym w dłoniach.

Obiektyw Canon RF 100mm F2.8L MACRO IS USM zapewnia najlepsze w swojej klasie powiększenie 1,4x. Ma też pierścień regulacji aberracji sferycznej, który umożliwia dostosowanie wyglądu pierwszego planu i efektu bokeh tła w nieostrych obszarach.

Tryb makrofotografii dostępny w wielu aparatach Canon dobrze spełnia swoją funkcję, ale w przypadku bardziej kreatywnego fotografowania z bliska przy użyciu aparatów dla entuzjastów lepiej przejąć kontrolę nad całym procesem. Korzystanie z trybów półautomatycznych i ręcznych może przynieść spore korzyści.

Szczególnym problemem jest to, że w przypadku fotografii zbliżeniowej głębia ostrości (odległość między najbliższym i najdalszym wyostrzonym punktem ujęcia) staje się bardzo mała, a w przypadku pracy w rzeczywistym trybie makro – ekstremalnie mała. Aby uzyskać maksymalną głębię ostrości, można włączyć tryb fotografowania Av (preselekcja przysłony) i wybrać wąską przysłonę w zakresie od f/16 do f/22. Jednak w słabszym świetle może być konieczne stosowanie dłuższych czasów naświetlania w celu uzyskania prawidłowej ekspozycji. Zazwyczaj nie jest to problem, jeśli używamy statywu.

W przypadku makrofotografii insektów trzeba używać krótkiego czasu naświetlania w celu zatrzymania ruchu. Dotyczy to również innych żywych obiektów, a także makrofotografii ukazującej obraz w oku. Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu w przypadku używania małego otworu przysłony jest zwiększenie czułości ISO w aparacie. Jednak zastosowanie wyższej czułości ISO może spowodować utratę drobnych szczegółów i zwiększenie ilości szumu na obrazie. W takiej sytuacji na pierwszy plan wchodzą aparaty pełnoklatkowe, takie jak Canon EOS R8 lub EOS R6 Mark II, której rejestrują obraz z niskim poziomem szumu.

Zdecydowaną większość zdjęć zrobionych z małej odległości lub w trybie makrofotografii można ulepszyć w ramach procesu edycji. Jeśli minimalna odległość ogniskowania obiektywu uniemożliwia zbliżenie się do obiektu na odpowiednią odległość, nie przejmuj się. Kreatywne kadrowanie na etapie edycji umożliwia usunięcie niepożądanych obrzeży obrazu i zachowanie tylko tego obszaru, na którym Ci zależy.

Nie ma rzeczy doskonałych. Podczas robienia zdjęć makro lub zdjęć z małej odległości szczegółowość obrazu spowoduje uwydatnienie wszelkich drobin kurzu, skaz i innych wad. Pędzel do punktowej korekty lub narzędzie do klonowania dostępne w programie do edycji obrazów może skutecznie zamaskować problemy poprzez skopiowanie jasności, koloru i tekstury z sąsiadujących pikseli.

Najnowsze wersje programu Canon Digital Photo Professional (DPP) zawierają także narzędzie do budowania głębi. Automatyzuje ono proces konwertowania serii zdjęć zarejestrowanych w trybie sekwencji nastaw ostrości aparatami systemu EOS R, które nie mają tej opcji, a następnie łączy takie zdjęcia w jeden obraz. Idealnie nadaje się do zwiększania efektywnej głębi ostrości w przypadku fotografii zbliżeniowej i makrofotografii.

Mamy nadzieję, że te wskazówki i techniki udowodniły, jak łatwe jest rozpoczęcie przygody z makrofotografią, i zainspirowały Cię do skupienia się na szczegółach z myślą o robieniu zdjęć z małej odległości.


Autor: Matthew Richards