Proste wskazówki dotyczące edycji, dzięki którym upiększysz zdjęcia wyjątkowych chwil

Entuzjaści fotografii są najprawdopodobniej przyzwyczajeni do korzystania z ustawień i opcji aparatu w celu dostosowywania ostrości, ekspozycji i kompozycji zdjęć, a także rutynowo przeglądają zdjęcia na ekranie LCD aparatu i ponownie wykonują je z nieco innymi ustawieniami, aby uzyskać właściwy efekt. Przy tak dużej dbałości o szczegóły podczas fotografowania obraz prosto z aparatu często wystarcza do ukazania zapamiętanych wrażeń, ale istnieją wyjątkowe okazje, które uzasadniają jeszcze większą dbałość o szczegóły. Wesela, rocznice, przyjęcia urodzinowe, wręczanie dyplomu, pierwsze kroki dziecka… niepowtarzalne chwile w życiu są warte uwiecznienia w najlepszym możliwym świetle i dlatego ważne jest poznanie procesu edycji zdjęć. Umożliwia ona naprawę wielu błędów, korektę kompozycji i jasności oraz innych aspektów technicznych, nadanie charakterystycznego wyglądu wszystkim zdjęciom z jednego wydarzenia i korzystanie z innych opcji.

Aby zapewnić sobie większą swobodę podczas edycji zdjęć, warto wykonać zdjęcia w formacie RAW, czyli ustawić aparat tak, aby podczas fotografowania zapisywał zdjęcia jako pliki RAW, a nie pliki JPEG. Plik RAW to zasadniczo cyfrowy negatyw, który zawiera nieprzetworzone dane z matrycy aparatu, na podstawie których można wykonać wiele interpretacji obrazu. Pliki JPEG są już przetwarzane przez aparat i można je łatwo udostępnić bezpośrednio z aparatu, ale zakres ich edycji lub korekty jest bardzo ograniczony. Jednym z praktycznych sposobów na uzyskanie najlepszych rezultatów jest ustawienie aparatu tak, aby zapisywał zdjęcia zarówno w formacie RAW, jak i JPEG – w ten sposób mamy dostęp do zdjęć, które łatwo jest udostępniać, a także do plików RAW, które można poprawiać i z którymi można eksperymentować. Należy jednak pamiętać, że zapis obu wersji każdego zdjęcia wymaga większej ilości miejsca na karcie pamięci aparatu.

Aby utworzyć zdjęcie z pliku RAW, należy je przetworzyć. Można to zrobić w aparacie. Co więcej, można na bieżąco dokonywać pewnych zmian, poprawiając jasność, korygując aberracje obiektywu, stosując zaprogramowane efekty, takie jak Vivid (Żywe) lub Soft (Miękkie), i wykonując inne czynności. Warto jednak przetwarzać zdjęcia na (znacznie większym) ekranie komputera za pomocą specjalistycznego oprogramowania do edycji plików RAW, takiego jak darmowy program Digital Photo Professional (DPP) firmy Canon lub program Adobe® Lightroom®. Praca w tych programach jest łatwa i umożliwia stosowanie innych stylów obrazów, zmianę balansu bieli, korygowanie ustawień redukcji szumów oraz wykonywanie wielu innych operacji. Wszelkie zmiany dokonane w pliku RAW (zarówno w aparacie, jak i na komputerze) są odwracalne. Pierwotny plik pozostaje nienaruszony, a wszelkie zmiany można cofnąć, poprawić lub usunąć w dowolnym momencie, nawet jeśli plik zostanie zamknięty i ponownie otwarty później.

Ekspozycja to jeden z aspektów, który można dostroić podczas przetwarzania pliku RAW. Mimo że nie można zmienić przysłony, czasu naświetlania czy czułości ISO, można dostosować ogólną jasność, a także selektywnie poprawić jasne i ciemne partie obrazu. Jest to szczególnie przydatne w przypadku edycji tradycyjnych zdjęć ślubnych wykonanych w słoneczny dzień, gdy uchwycenie szczegółów zarówno białej sukni panny młodej, jak i ciemnego garnituru pana młodego może być trudne.

Pliki RAW mają szerszy zakres dynamiki niż pliki JPEG, dzięki czemu często można odzyskać utracone szczegóły za pomocą parametrów Highlight (Jasne partie) i Shadow (Cień). Są one dostępne jako samodzielne suwaki w module Develop w programie Lightroom® oraz w sekcji Picture Style (Styl obrazów) w programie DPP. W przypadku korzystania z programu DPP można również zmienić wartość parametru Auto Lighting Optimizer (Automatyczny optymalizator jasności), który automatycznie poprawi ekspozycję i kontrast.

Tam, gdzie ciemne obszary, które powinny ukazywać subtelne szczegóły tonalne, stają się nieodróżnialną czernią, albo jasne obszary nie odróżniają się od bieli, mówi się, że są one odcięte. Można to zobaczyć na histogramie obrazu w aparacie lub w oprogramowaniu do edycji obrazów RAW: zamiast ograniczenia na obu końcach krzywa histogramu będzie wyglądała na odciętą. Z tego względu należy obserwować histogram podczas regulacji ekspozycji. Po przesunięciu suwaków histogram przesunie się w prawo, gdy zdjęcie zostanie rozjaśnione, albo w lewo, gdy zdjęcie zostanie przyciemnione. Zasadniczo należy unikać przesuwania histogramu poza krawędź jego okna, ponieważ spowoduje to utratę szczegółów w obszarach zdjęcia, które zostaną odcięte. Oczywiście w przypadku niektórych zdjęć jaśniejszy lub ciemniejszy rezultat da bardziej interesujący efekt, ale zwykle warto zachować szczegóły w takich obszarach jak suknia panny młodej.

Aby ułatwić ocenę ustawień ekspozycji, można włączyć przydatne ostrzeżenia dotyczące jasnych i ciemnych partii obrazu. Ostrzeżenia wskazują te obszary na zdjęciu, które zostaną doprowadzone do czystej czerni (kolor niebieski) lub czystej bieli (kolor czerwony). Tę opcję można znaleźć w menu rozwijanym Preview (Podgląd) w programie DPP. Ostrzeżenia można włączać i wyłączać w programie Lightroom®, klikając małe pola w górnej części histogramu.

Jeśli cienie zostały rozjaśnione, a oświetlenie zostało zredukowane, może się okazać, że obraz nie ma kontrastu. Aby go przywrócić, można użyć panelu sterowania krzywej tonalnej. Aby zwiększyć kontrast, na początek można zastosować łagodną krzywą w kształcie litery S: kliknij środek linii biegnącej wzdłuż środka wykresu, aby ustawić punkt środkowy, a następnie kliknij pod linią i przeciągnij w dół, aby zintensyfikować cienie, albo kliknij nad linią i pociągnij ją trochę do góry, aby zintensyfikować odcienie bieli.

Przed dostosowaniem kolorów na obrazie należy ustawić prawidłowy balans bieli. Podczas takich uroczystości jak duże wesele prawdopodobnie zdjęcia są robione przy różnych rodzajach oświetlenia – od światła dziennego lub sztucznego podczas samej ceremonii po światła zachodu słońca i dyskoteki na wieczornej imprezie. Można użyć kompleksowego zestawu narzędzi do regulacji balansu bieli w programach DPP lub Lightroom®, aby usunąć dominanty barwne spowodowane różnymi rodzajami oświetlenia, a nawet dodać taką dominantę w celu uzyskania twórczego efektu.

Zaprogramowane ustawienia balansu bieli w programie DPP odzwierciedlają ustawienia dostępne w aparatach EOS firmy Canon. Można je dostosować, zmieniając ręcznie mieszankę kolorów niebieskiego/bursztynowego i purpurowego/zielonego, aby zapewnić wierne odwzorowanie kolorów. Można również użyć „kroplomierza” do balansowania bieli (kliknij White Balance (Balans bieli)) oraz kliknąć obszar obrazu, który powinien być neutralnie biały lub szary, aby usunąć dominantę z obrazu. Podobny zestaw elementów sterujących jest dostępny w programie Lightroom®.

Kolor światła może być elementem, który skłonił nas do zrobienia zdjęcia, więc nie trzeba go neutralizować. Poza tym nieco „cieplejszy” (bardziej czerwony i mniej niebieski) balans bieli może skutkować bardziej atrakcyjnymi odcieniami skóry.

Po ustawieniu temperatury barwowej czas przejść do poprawy kolorów. Po otwarciu pliku RAW w programie DPP automatycznie zostanie wybrany styl obrazów użyty podczas fotografowania, ale można użyć listy rozwijanej, aby użyć innego stylu. W sekcji Advanced (Zaawansowane) można również edytować parametry stylu obrazów, w tym zmieniać ton kolorów i zwiększać lub zmniejszać nasycenie kolorów.

Zamiast opcji modyfikacji stylu obrazów program Lightroom® udostępnia szereg profili i ustawień obrazów, które dają kompletny efekt – wystarczy jedno kliknięcie. Można ich również użyć jako punktu wyjścia do dalszej edycji. Gotowy efekt można zapisać jako nowe, niestandardowe ustawienie do wykorzystania na innych zdjęciach. Korzystanie z zaprogramowanych ustawień pozwala oszczędzać czas, a wielu fotografów ślubnych, którzy muszą edytować setki zdjęć, stosuje te ustawiania jako szybki sposób na uzyskanie popularnego efekt filtra lub stylu retro.

Przetwarzanie pakietowe obrazów to kolejny sposób na usprawnienie przepływu pracy. W programie DPP nie trzeba przetwarzać każdego zdjęcia indywidualnie – można skopiować „przepis” edycji z jednego obrazu i zastosować go na innym obrazie lub zbiorze obrazów. W tym celu należy wybrać miniaturę obrazu, z którego mają być skopiowane ustawienia, a następnie na górnym pasku wybrać kolejno Edit (Edycja) > Copy recipe (Kopiuj przepis). (Można również użyć opcji Edit (Edycja) > Select (Wybierz) i skopiować przepis ze wskazaniem ustawień, które chcemy skopiować). Następnie należy zaznaczyć miniatury, do których mają być zastosowane te same ustawienia, i użyć opcji Edit (Edycja) > Paste recipe (Wklej przepis). Po zastosowaniu przepisu lub stylu obrazów do zdjęcia zawsze można wprowadzać dalsze zmiany lub przywracać pierwotne ustawienia obrazu (efekty edycji nie są nieodwracalne).

Programy DPP i Lightroom® mają szereg elementów korekcji barwy, nasycenia i jasności (HSL). Odpowiednie suwaki umożliwiają dostosowywanie poszczególnych kolorów zdjęcia w celu uzyskania subtelnych lub bardziej wyrazistych rezultatów. W przypadku sesji plenerowej można dostosować suwaki dotyczące koloru niebieskiego, aby pogłębić i wzbogacić błękitne niebo. Można też rozjaśnić niebo i zmniejszyć nasycenie, w zależności od wybranego stylu. Inną opcją jest intensyfikacja atmosfery jesiennego ślubu – kładziemy wtedy akcent na barwy pomarańczowe, żółte i czerwone. Przesunięcie pomarańczowego suwaka jasności o kilka jednostek w prawo to przydatna sztuczka umożliwiająca poprawę odcieni skóry na portretach.

Oczywiście możliwe jest też całkowite usunięcie koloru. W przypadku zdjęć urodzinowych często korzysta się z bardziej żywych barw, ale konwertowanie zdjęć ślubnych na czarno-białe dodaje im ponadczasowej jakości, która pozwala oglądającym skupić się na emocjach towarzyszących danej chwili. Przejście na tryb monochromatyczny może również pomóc w rozwiązaniu niektórych problemów technicznych. Może wnieść spójność do kolekcji zdjęć ślubnych wykonanych o różnych porach dnia i w różnych miejscach, a także uratować zdjęcia zrobione z wysoką czułością ISO lub w słabo oświetlonych pomieszczeniach.

Zamiast wybierać monochromatyczny styl obrazów w programie DPP wystarczy kliknąć przycisk Monochrome (Monochromatyczny) w górnej części panelu regulacji odcienia, nasycenia i jasność (HSL). Umożliwi to dalsze korzystanie z suwaków H, S i L w celu dostosowania kolorów podstawowych, a w konsekwencji różnych odcieni szarości na skonwertowanym obrazie. Niektóre zdjęcia mogą nie mieć atrakcyjnego wyrazu po konwersji na obrazy czarno-białe, ale za pomocą suwaków jasności można osiągnąć bardziej efektowne rezultaty poprzez zwiększenie kontrastu i stopnia separacji odcieni.

W ramach edycji zdjęć konieczne może być cofanie się do poprzednich etapów w celu modyfikowania wcześniejszych poprawek. Może okazać się, że po zmianie kolorów konieczne będzie ponowne wyregulowanie ekspozycji lub dostrojenie kontrastu. Ostatnim etapem jest lekkie wyostrzenie obrazu. W aspekcie wyostrzenia mniej często znaczy więcej, dlatego należy powiększyć ważny szczegół do 100%, aby dobrać odpowiedni stopień ostrości.


Autor: Marcus Hawkins


Adobe® i Lightroom® to zastrzeżone znaki towarowe lub znaki towarowe firmy Adobe w Stanach Zjednoczonych i/lub innych krajach.