„Chloe Kelly”, Marc Aspland

W centrum tego zdjęcia angielska piłkarka Chloe Kelly znajduje się w polu karnym, około trzech metrów od bramki. Ubrana w całkowicie biały strój, odchyla się do tyłu, jej blond kucyk unosi się w powietrzu, a piłka zostaje kopnięta prawą stopą w kierunku bramki.

W tej scenie, uchwyconej podczas finału Mistrzostw Europy Kobiet UEFA w 2022 roku, dużo się dzieje. Po lewej stronie Kelly jej koleżanka z drużyny Lucy Bronze ogląda tę scenę, licząc na wygraną. Po prawej stronie od piłki niemiecka obrończyni stojąca przed bramką chce coś zrobić, aby uratować sytuację. W tle widać kibiców. Tego dnia 87 192 fanów oglądało mecz – to rekordowa frekwencja na międzynarodowym meczu kobiet. Ubrani w czerwień i biel, stoją w oczekiwaniu.

Ten obraz, przedstawiający chwilę na ułamek sekundy przed tym, jak piłka wpadła do bramki, jest czymś więcej niż tylko zdjęciem gola. Symbolizuje o wiele więcej. To decydujący moment, który odbił się echem daleko poza stadionem Wembley, zmienił zasady gry i na zawsze odmienił krajobraz kobiecego sportu.

Nazywam się Marc Aspland, jestem głównym fotografem sportowym w The Times i Sunday Times. Zrobiłem to zdjęcie Kelly w lipcu 2022 roku. Kilka minut później świętowała zdobycie ważnego trofeum dla Anglii i zapoczątkowała sportową rewolucję dla kobiet i dziewcząt w całym kraju.

Takie zdjęcia przywodzą mi na myśl Henri Cartier-Bressona, uważanego za ojca współczesnego fotoreportażu. Jego książka opublikowana w 1952 roku nosiła tytuł Images a la Sauvette (Decydujący moment), a samo to określenie wywarło trwały wpływ na całe pokolenia fotografów, w tym na mnie.

Decydujący moment można przypisać niemal każdemu gatunkowi fotografii; od uznanego fotografa krajobrazu Ansela Adamsa i jego Moonrise Hernandez, po kultowe zdjęcie Neila Liefera przedstawiające Muhammada Alego drwiącego z leżącego na ziemi Sonny'ego Listona i krzyczącego: „wstawaj i walcz, frajerze”.

Każdego dnia mój redaktor sportowy oczekuje ode mnie uchwycenia momentu, który opowiada całą historię wydarzenia sportowego. Oczywiście chce, abym uchwycił zwycięskie gole i kluczowe chwile, ale wymaga również, abym podsumował 90 minut meczu na jednym zdjęciu: uchwycił decydujący moment, który moim zdaniem doskonale odzwierciedla cały mecz. A nawet cały turniej.

Cartier-Bresson chciał pozostać milczącym, a nawet niewidzialnym obserwatorem otaczającego go świata. My – wyposażeni w nasze bezlusterkowe i ciche aparaty Canon EOS R3 – również bezgłośnie dokumentujemy świat, ale postępy w nowoczesnej technologii aparatów to wręcz przepaść w stosunku do tych czarno-białych, sięgających czasów Cartier-Bressona lustrzanek 35 mm, którymi robiono pojedyncze zdjęcia. Chociaż technologie są tak odległe, nasze cele pozostają takie same: uchwycić decydujący moment.

Fotografia sportowa odzwierciedla istotę obrazu, który potrafi powiedzieć więcej niż tysiąc słów. Moi koledzy piszący artykuły dla The Times mogą oglądać powtórki i mają dużo czasu na pisanie, ale fotograf ma tylko 1/2000 sekundy – mrugnięcie okiem to zwykle 1/10 sekundy – aby uchwycić moment, który oddaje całe wydarzenie sportowe.

Fotografowie sportowi nie mogą korzystać z powtórek, a gdy przegapią ważny moment, przepada on na zawsze. Uchwycenie tych decydujących momentów to istota pracy fotografa.

Patrząc na prace najlepszych fotografów, często można zauważyć, że to wyczucie czasu pozwoliło uchwycić decydujący moment. Czy to przelotny uśmiech panny młodej do wybranka, formacja chmur o świcie nad rozległym krajobrazem, drapieżny ptak przyglądający się swojej następnej zdobyczy, czy gest modelki na wybiegu – wszystkie takie momenty są decydujące.

Fotografia pozwala nam zatrzymać w czasie wyjątkowy moment – osobisty i ponadczasowy. Wszyscy mamy zdjęcia naszych dzieci z dzieciństwa, które natychmiast przenoszą nas do tamtych chwil; to też są decydujące momenty utrwalone w czasie.

To sprawia, że wracam do tego wyjątkowego letniego popołudnia 31 lipca 2022 roku, kiedy na Wembley odbył się finał Mistrzostw Europy Kobiet UEFA pomiędzy Anglią i Niemcami.

Lwice spotkały się z ośmiokrotnymi zwyciężczyniami Niemkami w przełomowym momencie dla kobiecego sportu. Wyrównanie dla Niemiec w 79. minucie doprowadziło do dogrywki, a zwrot, którego obawia się każdy kibic reprezentacji Anglii – „rzuty karne” – nabrał ogromnego znaczenia.

Atmosfera i emocje wśród rekordowego tłumu kibiców były niezwykłe, a w 110. minucie strzał Kelly, który okazał się jej pierwszym golem w międzynarodowym turnieju, zakończył 56 lat sportowych rozgrywek bez sukcesów sportowych. Futbolowe trofeum wróciło do domu.

Strzał czubkiem buta również może być decydującym momentem. Widać na nim, jak Kelly napina każde ścięgno w prawej nodze, by przepchnąć piłkę za linię bramkową, wygrać turniej na własnej ziemi i na zawsze zmienić oblicze gry.

Straciłem już rachubę, ile meczów piłkarskich fotografowałem na przestrzeni lat, a zdjęcia bramek mogą wyglądać bardzo podobnie.

Tak naprawdę nie jestem wielkim fanem ani samego określenia, ani zdjęć typu „osoba kopie piłkę”, ale w jednej chwili opowiadają one historię zwycięzców i pokonanych. Mam tylko jedno zdjęcie piłki nożnej na ścianach w domu. To klasyczne ujęcie, w którym Geoff Hurst skompletował hat-tricka w dogrywce potężnym strzałem lewą nogą, przypieczętowując tym samym niezapomniane zwycięstwo Anglii w 1966 roku... przeciwko RFN. Klasyczny „decydujący moment.”

Inne, który posiadam, pochodzi z archiwów The Times i przedstawia Rogera Bannistera z 1954 roku, gdy dotyka klatką piersiową wstęgi mety, przebiegając jako pierwszy milę w czasie poniżej czterech minut. Zdjęcie zostało wykonane przez fotografa Williama Hortona, który stał na środku toru żużlowego z aparatem z płytą szklaną o wymiarach 5'x4''. To kultowy moment w historii sportu.

Nie śmiałbym stawiać swojej pracy obok prac Cartier-Bressona, ale prosty strzał czubkiem buta Kelly stał się decydującym momentem – 1/1600 sekundy, która zmieniła wszystko i zrewolucjonizowała kobiecy sport dla całego kraju.

Ten moment nie oznacza tylko zwycięstwa. Pokazuje triumf. Dla Chloe Kelly, dla jej koleżanek z drużyny, dla całej Anglii oraz dla kobiet i dziewcząt na całym świecie.

Dowiedz się więcej o ambasadorze Canon Marcu Asplandzie 